Răng hàm và những vấn đề quan trọng liên quan bạn cần nắm rõ

Ở người trưởng thành, răng khi mọc đầy đủ sẽ có 32 chiếc. Trong đó những chiếc răng hàm được cho là quan trọng nhất. Đây là bộ phận không thể thiếu, đóng vai trò quyết định trong cấu tạo hàm răng và nghiền nhỏ thức ăn trước khi tiêu hóa ở dạ dày.  Cùng tìm hiểu kỹ hơn về loại răng này trong bài viết sau.

Răng hàm là gì? Vị trí của răng hàm

Răng hàm còn được nhiều người gọi là răng cối. Đây là các răng mọc ở vị trí trong cùng của hàm, có vai trò bảo vệ xương hàm và bộ nhai. Răng hàm có vị trí mọc trong hai răng cửa (số 1,2 ngoài cùng) và một răng nanh (vị trí số 3 tiếp giáp). Mỗi cung hàm (mỗi phần tư hàm) sẽ có hai răng hàm nhỏ (vị trí 4,5) và 3 răng hàm lớn (vị trí 6,7,8).

Cấu tạo của răng hàm

Trong miệng người trưởng thành, các răng số 4, 5, 6, 7, 8 chính là các răng hàm. Mỗi vị trí sẽ có hai chiếc đối xứng nhau (ở hàm trên và hàm dưới) qua đường giữa. Như vậy, số lượng mỗi răng hàm trong miệng người trưởng thành là 4 chiếc cho mỗi vị trí răng.

Cấu tạo theo bộ phận

Cấu trúc của răng hàm theo bộ phận gồm có ba bộ phận chính. Đó là thân răng và chân răng, ngăn cách nhau bởi cổ răng.

• Thân răng: Là phần thấy được, nằm phía bên trên lợi, tiếp xúc trực tiếp với thức ăn và nước uống mỗi ngày. Chính vì vậy nên phần thân răng có nguy cơ bị nhiễm màu cũng như mắc các bệnh lý răng miệng cao. Thân răng có 5 mặt. Đó là mặt nhai, mặt ngoài, mặt trong và hai mặt bên. Răng hàm có mặt nhai lớn hơn các răng khác. Sự tiếp xúc các mặt răng hàm đối diện có vai trò quan trọng trong nhai, nghiền thức ăn.
• Cổ chân răng: Là 1 trong các bộ phận của cấu tạo răng hàm, đây là vị trí của thân răng gần lợi. Đây là phần tiếp giáp giữa phần thân và chân răng. Vị trí này thường xuất hiện nếu xảy ra tình trạng mòn cổ chân răng. Tình trạng này có nguyên nhân là do sâu răng hoặc chải răng không đúng cách làm hỏng lớp men răng tại cổ chân răng. Răng lúc này bị mất đi vẻ đẹp và sự cân đối, làm cho nụ cười trở nên mất tính thẩm mỹ.

• Chân răng: Là phần được nối liền vào xương ổ răng của xương hàm. Đây là bộ phận nằm trong xương ổ răng và có lớp phủ bằng lợi. Do đó, chân răng không thể quan sát bằng mắt thường được. Nha chu cùng với các dây chằng phía bên dưới có trách nhiệm giữ cho chân răng đứng vững để ăn nhai. Số lượng chân răng của răng hàm sẽ tùy thuộc vào mỗi loại.

Các răng hàm thường có từ 2-3 chân. Trong đó:

TRỒNG RĂNG TOÀN HÀM BÁC SĨ THÁI NGUYỄN SMILE

Trồng răng toàn hàm thường sử dụng 4 hoặc 6 trụ Implant cấy trực tiếp vào xương hàm và gắn mão răng giả lên trên. Ưu điểm của phương pháp này là tính thẩm mỹ và khả năng ăn nhai tương tự răng thật, tuổi thọ sử dụng lâu dài, đặc biệt có thể ngăn ngừa tiêu xương hàm. Nhược điểm khi trồng răng toàn hàm là chi phí cao, thời gian thực hiện dài và yêu cầu kỹ thuật cao. Chi phí trồng răng dao động từ 100.000.000 – 350.000.000 đồng/ca.

Xem ngay

• Hai chân: Răng hàm nhỏ đầu tiên tại hàm trên có hai chân, gồm một chân ngoài và một chân trong. Răng hàm lớn 1 và răng hàm lớn 2 tại hàm dưới có một chân xa, một chân gần.
• Ba chân: Răng hàm lớn đầu tiên và thứ hai của hàm trên có hai chân ngoài và một chân trong.

Cấu tạo theo thành phần

Cấu tạo răng hàm bởi ba thành phần là men răng, ngà răng và tủy răng.

• Men răng: Được xem là thành phần cứng nhất, chứa nhiều khoáng chất nhất cơ thể, là lớp bao bọc xung quanh thân răng, không chứa các dây thần kinh nên hầu như không có cảm giác. Men răng được cấu tạo bởi 96% chất vô cơ, chủ yếu là Hydroxy apatit.
• Ngà răng: Là một lớp nằm bên trong tiếp theo sau men răng, thường có màu vàng nhạt, bên trong chứa buồng tủy và ống tủy. Ngà răng ít cứng hơn men răng, thành phần gồm 70% chất vô cơ, 30% chất hữu cơ và nước.
• Tủy răng: Là đơn vị cung cấp nguồn sống chủ yếu của răng. Nó nằm ở vị trí trung tâm của răng được bao bọc và bảo vệ bên ngoài bởi men răng và ngà răng. Tủy có ở cả thân răng và chân răng của răng hàm. Tủy răng nằm ở thân răng gọi là buồng tủy, còn ở chân răng gọi là ống tủy. Trong tủy có chứa mạch máu, các dây thần kinh, bạch mạch,… giúp cho răng cảm nhận được các tác động từ môi trường bên ngoài.

Chức năng răng hàm là gì?

Răng hàm có 2 loại là răng hàm lớn và răng hàm nhỏ. Răng hàm nhỏ có mặt cắn phẳng, mũ răng hình lập phương được chia thành 2 định đều, nhọn dùng để xé và làm dập thức ăn. Răng hàm lớn là các răng lớn nhất trên cung hàm, bề mặt răng hàm lớn thường phẳng, có diện tích rộng và to, hình dáng rất phức tạp có chức năng chính là nhai và nghiền nát thức ăn trước khi chuyển xuống dạ dày.

Dù là răng hàm nhỏ hay lớn thì đều có chung các chức năng quan trọng sau:

• Giữ vai trò quan trọng trong cắn, xé ,nhai, nghiền thức ăn hằng ngày. Giúp thức ăn được nghiền nhỏ, trộn đều với men tiêu hóa trong nước bọt trước khi vào bên trong cơ thể và chuyển đến các cơ quan tiêu hóa khác như dạ dày, ruột non, ruột già,…
• Có vai trò cấu tạo nên tính hài hòa, cân đối cho khuôn mặt mỗi người. Cấu tạo hàm răng đẹp và khỏe mạnh sẽ làm tăng thẩm mỹ khuôn mặt, cân đối khuôn miệng và làm nụ cười thêm tỏa sáng, duyên dáng hơn.
• Bộ răng với đầy đủ các răng sẽ phát âm chuẩn xác, rõ chữ hơn bộ răng khuyết thiếu. Nếu mất răng, hàm sẽ có các khoảng trống, âm phát không dứt hơi, khiến người nghe khó nghe, và nói không chính xác.

Những bệnh thường gặp ở răng hàm và cách khắc phục

Do vị trí và cấu tạo đặc biệt hơn so với các răng khác. Cộng thêm sự khó khăn trong tiếp cận để chải răng, làm sạch răng hàng ngày. Nên răng hàm thường gặp nhiều bệnh nha khoa. Điển hình như:

Răng xỉn màu, đổi màu

Màu sắc răng biến đổi khác với bình thường có thể do nhiều nhóm nguyên nhân. Ví dụ như:

• Nhiễm màu nội sinh: Do dùng thuốc hoặc mắc bệnh bilirubin máu cao bẩm sinh – răng sữa màu xanh. Hoặc do nhiễm màu Porphyrin – răng màu nâu đỏ.
• Nhiễm màu ngoại sinh: Do thức ăn, nước uống có phẩm màu, các vi khuẩn sinh màu hoặc do màu của các vết trám răng… Hoặc cũng có thể do bị nhiễm fluor, mòn răng, biến đổi màu hậu điều trị tủy, chấn thương gây chết tủy răng,…

Khắc phục xỉn răng rất đơn giản, bằng cách:

• Loại bỏ mảng bám.
• Thay đổi môi trường miệng.
• Tẩy trắng răng.
• Dán răng sứ veneers với trường hợp nhiễm màu nặng khi thể tẩy màu.

Sâu răng

Đây là một dạng tổn thương do mất tổ chức cứng của răng. Khi ăn, thức ăn dễ bám vào khiến vi khuẩn sinh sôi gây tình trạng sâu răng. Sâu răng dễ nhận biết qua sự thay đổi màu sắc và có các lỗ hổng trên răng. Sâu răng nhẹ sẽ không đau, khi sâu nặng hơn mới gây ê buốt hay đau thoáng qua. Tình trạng sâu nặng sẽ gây viêm tủy, răng đau dữ dội.

Để phòng ngừa sâu răng, mọi người cần chải răng kỹ càng, dùng chỉ tơ nha khoa và nước súc miệng.

Xem thêm: Răng khểnh và những bí mật phía sau chiếc răng khểnh của bạn

Viêm tủy răng

Viêm tủy răng là hiện tượng sâu răng do vi khuẩn tích tụ lâu ngày gây viêm nhiễm nặng và có nhiều dạng. Chúng có thể sinh ra các cơn đau dữ dội, đau thoáng qua, hay không đau nhưng tiến triển âm ỉ. Và chúng chỉ biểu hiện khi chuyển sang viêm cấp hay sưng tấy vùng chân răng.

Nguyên tắc điều trị quan trọng nhất là làm sạch hết ống tủy và hàn kín. Việc này đòi hỏi trang thiết bị nha khoa đầy đủ và chụp X-quang, kiểm tra kỹ càng. Bệnh có thể điều trị xong trong một lần hay nhiều lần.

Viêm nướu, lợi, viêm nha chu

Cao răng và mảng bám là nguyên nhân gây kích ứng, sưng, phù nề, mẩn đỏ, chảy máu, hơi thở mùi hôi, co nướu lợi, thay đổi màu sắc,… nặng hơn. Lâu dần dẫn đến tình trạng xuất hiện những túi lợi sâu, tích tụ vi khuẩn, mảng bám, gây tiêu xương quanh răng, co tụt nướu, răng lung lay.

Nguyên nhân gây bệnh được cho là do vệ sinh răng miệng kém, giảm miễn dịch, phản ứng với thuốc hoặc thay đổi nội tiết tố, khô miệng, làm răng giả sai quy cách,… Để khắc phục, người bệnh cần vệ sinh đúng cách (chải răng, chỉ tơ nha khoa, nước súc miệng). Đồng thời cần cạo vôi răng định kỳ để ngăn ngừa hiệu quả viêm nướu, nha chu, viêm lợi.

Đau quai hàm (chớm đầu viêm khớp thái dương hàm)

Đau quai hàm gây ra các cơn đau ở hàm, mặt, vùng tai hoặc cổ. Các cơ đau nhức này khiến người bệnh gặp khó khăn khi ăn nhai, nói, há miệng. Đôi khi có thể có tiếng lục cục khi há ngậm miệng.

Nguyên nhân sinh ra có thể do chấn thương, tật nghiến răng, viêm khớp thái dương hàm, thoái hóa thứ phát khớp thái dương hàm, trạng thái stress, khớp cắn sai,… Để điều trị dứt điểm người bệnh cần chữa trị theo nguyên nhân. Bên cạnh đó có thể phối hợp các liệu pháp tâm lý, thuốc giãn cơ, giảm đau, phẫu thuật, máng nhai, chỉnh răng.

Lưu ý chăm sóc răng miệng luôn khỏe mạnh mỗi ngày

Do là răng mọc sau cùng, nên răng không thường không đủ chỗ trên cung hàm dẫn đến nhiều bệnh lý nha khoa hay viêm đau, tê buốt. Bởi vậy, mọi người cần kiểm tra và chăm sóc răng miệng thật kỹ càng để bảo vệ chúng. một số biện pháp bảo vệ răng hoàn thiện được chuyên gia khuyên áp dụng như sau:

• Vệ sinh răng miệng đúng cách, đánh răng hàng ngày, kết hợp dùng chỉ nha khoa. Khi có các bệnh lý như sâu răng, viêm nướu cần điều trị kịp thời để tránh lây lan sang tủy và răng khác.
• Cần có chế độ dinh dưỡng hợp lý, đủ các chất. Đặc biệt là nên cung cấp đầy đủ lượng canxi cần thiết nhất là giai đoạn mọc răng đau đớn. Bên cạnh đó nhớ hạn chế ăn các thức ăn chứa nhiều đường, tinh bột, axit. Vì chúng có thể làm ảnh hưởng đến men răng và nướu lợi.
• Hạn chế các thói quen xấu gây ảnh hưởng đến răng như nghiến răng, hút thuốc lá, ngậm ti giả ở trẻ nhỏ,…
• Cạo vôi răng, khám răng định kỳ giúp theo dõi sức khỏe răng miệng tốt hơn. Đồng thời, để nhanh chóng phát hiện các bệnh lý nha khoa và có hướng điều trị đúng lúc, đúng cách.

Trên đây là những chia sẻ về răng hàm và các vấn đề liên quan đến chăm sóc và bảo vệ răng đúng cách. Hi vọng những thông tin trên đã giúp bạn giải đáp được các khúc mắc về răng miệng. Đồng thời có thêm kiến thức để bảo vệ răng khỏe đẹp mỗi ngày.

Dành riêng cho bạn:

• Răng nanh và những vấn đề liên quan đến răng nanh bạn nên biết
• Răng khôn là gì, khi nào nên nhổ? Những địa chỉ nhổ răng khôn uy tín