Nướu Răng Là Gì? Cấu Tạo, Chức Năng Và Vấn Đề Thường Gặp

Nướu răng còn được gọi là lợi, đây là một trong những bộ phận quan trọng gắn kết răng và xương răng, có tác dụng bảo vệ chân răng. Theo khảo sát hiện nay, có trên 90% người dân Việt Nam mắc các bệnh lý về nướu. Tuy nhiên, có rất nhiều người không biết đến tầm quan trọng của nướu trong việc chăm sóc sức khỏe răng miệng. Vậy nướu răng là gì và các vấn đề nào thường gặp bởi nướu. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết.

Nướu răng là gì?

Nướu răng là gì? Nướu răng là một trong các bộ phận của niêm mạc miệng. Nướu khỏe mạnh thường xuất hiện với màu hồng nhạt, cấu tạo rắn chắc, trên bề mặt có chấm mờ màu da vàng. Chúng là lớp bao bọc quanh xương ổ răng và răng, ôm sát cổ răng và trải dài từ cổ răng đến vị trí tiếp hợp của niêm mạc di động tại đáy hành lang miệng.

Với vị trí ôm sát cổ răng và dài, nướu có chức năng ngăn ngừa tổn thương do cọ sát do thức ăn gây do khi ăn cho cả nướu và chân răng. Ngoài ra, nướu hồng hào khỏe mạnh kết hợp với một hàm răng trắng thẳng tắp sẽ giúp bạn có thêm tự tin khoe nụ cười xinh.

Nướu là bao gồm các dây chằng chắc chắn và dẻo dai có độ đàn hồi tốt giúp cố định chân răng chắc chắn trong ổ xương răng. Đây là một yếu tố quyết định tuổi thọ của răng. Nướu răng khỏe mạnh là một trong những yếu tố ngăn ngừa các bệnh về răng phát triển hàng đầu. 

Cấu tạo nướu răng là gì?

Nướu có cấu tạo rất rắn chắc và được chia làm 2 phần là nướu rời (tự do) và nướu dính. Trong đó:

Nướu rời (nướu tự do)

Nướu rời được xác định là phần nướu viền áp sát và bao quanh cổ răng nhưng lại không dính vào răng. Chính vì vậy người ta có thể sử dụng 1 chiếc que để thăm dò để chạm và tách nướu ra khỏi mặt răng mà không gây tổn thương nghiêm trọng nào. Đây cũng chính là nguyên nhân bộ phận này được gọi là nướu rời hay nướu tự do.

Nướu rời được tách biệt với nướu dính bởi rãnh nướu rời – một rãnh nhỏ bị khuyết giữa 2 mô nướu. Nướu rời xuất hiện với chiều rộng khoảng 1mm và làm thành vách mềm của khe nướu.

Khe nướu là một rãnh nhỏ hẹp hình chữ V, là nơi liên kết giữa nướu rời và mặt răng. Chiều sâu của khe nướu bình thường là từ 0 – 3.5mm. Khe nướu gồm 2 vách cứng và vách mềm.

Vách mềm chính là nướu rời và vách cứng là bề mặt chân răng. Khe nướu rất dễ phát sinh viêm nướu bởi biểu mô khe nướu khá mỏng và không được sừng hóa nên vi khuẩn dễ xâm nhập và tích tụ gây viêm, sưng. Bên trong khe nướu thường tiết ra một chất dịch để diệt khuẩn và làm sạch khe nướu.

Gai nướu (hay còn gọi nướu kẽ răng) là phần nướu giữa hai răng và thường có hình tháp nhỏ ở đỉnh tháp và to dần về phía dưới. Cũng có các trường hợp không có gai nướu hoặc gai nướu quá to nên vụn thức ăn sẽ đọng lại vị trí này. Từ đó sẽ hình thành cao răng và các lỗ hổng trong kẽ răng. Lỗ hổng này chính là nơi cư ngụ cho vi khuẩn sinh sôi, nảy nở gây ra các bệnh về răng miệng điển hình là bệnh nha chu.

Nướu dính

Nướu dính chính là bộ phận kế tiếp nướu rời ngăn cách bởi khe nướu. Nướu có bề rộng từ 0,5 – 6mm, trải dài đến niêm mạc di động – lằn tiếp hợp nướu.

Không có ranh giới phân biệt rõ nướu dính và niêm mạc nướu. Nướu dính không di động, chúng cố định và không bị biến đổi dưới sự cọ sát của nhai hay áp lực của 2 răng lên nhau. Chúng áp sát vào răng, bám chặt vào lớp xương do mô liên kết tạo ra bao bọc lên mặt ngoài gốc răng, là chỗ bám cho các dây chằng nha chu nối răng vào xương ổ răng.

Dây chằng nướu

Ngoài 2 bộ phận đã kể trên ra, nướu còn có một bộ phận kết nối vô cùng quan trọng mang tên dây chằng nướu. Dây chằng nướu là một cấu trúc mô liên kết các sợi bao bọc quanh gốc răng có tác dụng nối giữ gốc răng nằm chắc tại xương ổ răng. Dây chằng gồm chủ yếu gồm 2 thành phần là sợi collagen và sợi oxytalan xếp thành các bó sợi.

Chức năng nướu răng là gì?

Nướu răng có vị trí khá quan trọng đối với răng miệng. Nướu cấu thành mô nha chu, có nhiệm vụ giúp răng đứng vững trong ổ xương răng trên cung hàm và nâng đỡ răng. Vì vậy, khi nướu bị tổn thương hoặc có vấn đề, các răng sẽ bị lung lay, không thể đứng vững được và có khả năng mất răng.

Nếu nướu bị sưng, dễ chảy máu nghĩa là nướu đã bị tổn thương. Nếu bệnh nướu răng không được điều trị kịp thời có thể gây viêm nha chu, áp – xe xương ổ răng và có mủ xung quanh chân răng và có thể gây ra mất răng. Bệnh nha chu làm tăng nguy cơ mắc bệnh trên cơ thể  người như đau tim, đột quỵ hoặc bệnh phổ, có thể gây ung thư và các biến chứng vô cùng nguy hiểm khác. Chính vì vậy có thể nói nướu là bộ phận có ý nghĩa vô cùng quan trọng và không thể thiếu để có một hàm răng khỏe mạnh.

Nướu bị bệnh và cách điều trị

Hiện nay, khi nướu bị bệnh thường sẽ mắc các bệnh như bệnh nha chu và bệnh viêm nướu răng. Theo điều tra khảo sát của Viện Răng Hàm Mặt Trung Ương Hà Nội, có tới hơn 60% dân số Việt Nam ở độ tuổi trung niên từ 35-45 và người già mắc bệnh nha chu.

Nguyên nhân mắc bệnh về nướu răng là gì?

Sự tích tụ lâu ngày và phát triển của vi khuẩn trong mảng bám ở kẽ răng là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng bệnh nha chu. Việc không đánh răng hay đánh răng không đúng cách, vệ sinh răng miệng không tốt, mảng bám trên răng sẽ tích tụ và dần dần biến thành cao răng với lượng vi khuẩn ngày càng nhiều. Các chất độc do vi khuẩn sinh ra sẽ làm lợi bị viêm, mô nướu nâng đỡ răng khiến lợi bị phá hủy, dần dần không bám chắc chắn vào bề mặt chân răng.

Triệu chứng của bệnh

Khi mắc bệnh nha chu sẽ có các biểu hiện triệu chứng như sau: Thường xuyên chảy máu khi chải răng, lợi sưng đỏ dễ tổn thương, nhiều mảng bám trên răng vào cao răng xuất hiện đặc biệt là vùng cổ răng, hơi thở có mùi hôi, dùng tay ấn vào túi lợi có thể làm cho dịch hoặc mủ chảy ra và có mùi, răng lung lay, không cố định và có thể bị mất…

Nếu nướu của bạn có các biểu hiện trên thì hãy đi thăm khám tại các bệnh viện nha khoa để phát hiện và điều trị kịp thời trước khi chúng quá nặng và gây ra các biến chứng nguy hiểm cho bạn.

XEM THÊM: Răng Nanh Và Những Vấn Đề Liên Quan Bạn Nên Biết

Phương pháp phòng tránh

Cách phòng tránh mắc bệnh nha chu đầu tiên là đánh răng đều đặn 2 lần 1 ngày sau ăn bằng kem đánh răng có chứa fluor. Đánh răng đúng cách từ trong ra ngoài với bàn chải lông mềm, chải thêm phần lưỡi để loại bỏ mảng bám tích tụ vi khuẩn trên bề mặt răng và khe lợi. Tái khám định kỳ răng miệng ít nhất 2 lần/năm tại  nha khoa uy tín để loại bỏ cao răng và các mảng bám chắc chắn ở những nơi bàn chải không làm sạch được.

Phương pháp điều trị bệnh về nướu

Khi bạn mắc bệnh viêm nha chu và tới khám tại nha khoa, các bác sĩ chuyên khoa sẽ khuyến khích bạn áp dụng cả hai phương pháp điều trị song song để mang lại hiệu quả tối ưu là chăm sóc răng miệng tại nhà và điều trị chuyên sâu. Quá trình chăm sóc phục hồi bệnh của bạn sẽ phụ thuộc vào tình trạng bệnh về nướu của bạn để quyết định phương pháp điều trị và thời gian điều trị.

Phương pháp điều trị tại nhà

Đây là phương pháp áp dụng cho việc chăm sóc răng miệng tại nhà, ngoài nha khoa của khách hàng. Mức độ chăm sóc của bạn dành cho răng quyết định hiệu quả điều trị tốt hay không và thời gian điều trị nhanh hay chậm. Với phương pháp này bạn sẽ được bác sĩ hướng dẫn cách chăm sóc răng miệng hợp lý kết hợp với phương pháp điều trị chuyên sâu tại bệnh viện.

Các cách chăm sóc răng miệng như cách đánh răng, sử dụng nước súc miệng, cách chọn lựa bàn chải đánh răng, sử dụng đúng cách chỉ nha khoa, chải kẽ răng để lấy sạch mảng bám,chọn lựa thuốc súc miệng, kem chải răng… sẽ được bác sĩ hướng dẫn chi tiết khi bạn đến thăm khám.

Phương pháp điều trị chuyên sâu 

Đây là phương pháp thực hiện tại bệnh viện, kết hợp các điều trị sau:

• Phương pháp điều trị khẩn cấp: Phương pháp này được áp dụng khi nướu lợi, niêm mạc bị ổ mủ (áp-xe). Biểu hiện của bệnh là sưng đỏ niêm mạc mô, đau nhức, ấn nhẹ thấy phập phồng và có thể chảy mủ. Bạn có thể dùng thuốc kháng sinh, chống viêm để khắc phục tình trạng này. Nhưng bệnh chưa được điều trị dứt điểm và sẽ bị lặp đi lặp lại nhiều lần thành bệnh mãn tính. Khi đó sẽ có rất nhiều biến chứng nguy hiểm hơn có thể xảy ra.
• Phương pháp điều trị không phẫu thuật: Đây là phương pháp điều trị sử dụng các vật dụng y tế như thuốc sát khuẩn, thuốc chống viêm để giảm bớt tình trạng sưng mủ, cố định răng khi răng bị lung lay do chân răng yếu, làm sạch cao răng bằng thiết bị nha khoa,.. Phương pháp này là phương phương pháp điều trị nhanh nhưng không tác động vào sâu bên trong ổ mủ nên không chữa trị tận gốc bệnh được.
• Phương pháp điều trị có phẫu thuật: Phương pháp này sẽ được áp dụng khi các phương pháp điều trị thông thường khác không có hiệu quả. Phương pháp bao gồm các tiểu phẫu như phẫu thuật loại bỏ túi nha chu, tái tạo một phần xương và mô nha chu răng bị phá hủy, và phẫu thuật ghép mô mềm. Phương pháp này là phương pháp tác động trực tiếp đến xương và mô nha chu răng nên có hiệu quả dứt điểm và lâu dài.
• Phương pháp điều trị duy trì: Đây là phương pháp sử dụng sau khi các phương pháp điều trị thông thường khác đã đạt được hiệu quả nhất định. Người bệnh cần được kiểm tra, theo dõi, thăm khám định kỳ để kiểm soát, ngăn ngừa bệnh tái phát lại.

Hiện nay bệnh nha chu xuất hiện ở rất nhiều người với nhiều tình trạng bệnh lý khác nhau. tuy nhiên nhiều người vẫn chưa biết đến các tác hại do bệnh có thể gây ra. Vì vậy, khi bạn có biểu hiện của bệnh nên đến ngay nha khoa uy tín gần nhất và sớm nhất để được tư vấn phương pháp điều trị phù hợp nhất trị dứt điểm tình trạng bệnh tránh biến chứng về sau này.

Lưu ý chăm sóc răng miệng để nướu răng khỏe mạnh

Để có một hàm răng chắc khỏe thì nướu phải khỏe mạnh. Dưới đây là những lưu ý để bảo vệ nướu răng khỏe mạnh.

• Giữ gìn vệ sinh răng, nướu, lưỡi, đánh răng đúng cách, nhất là người có hàm răng khấp khểnh.
• Sử dụng kem đánh răng có chứa fluor, bàn chải đánh răng lông mềm hoặc bàn chải điện và chải từ trong ra ngoài theo vòng tròn. Đồng thời vệ sinh lưỡi hàng ngày.
• Nên sử dụng chỉ nha khoa kết hợp nước súc miệng để loại bỏ mảng bám và vi khuẩn tích tụ tại kẽ và cổ răng.
• Khám răng và lấy cao răng theo định kỳ 3-4 tháng/lần để loại bỏ mảng bám trên răng, phát hiện và điều trị kịp thời các bệnh và tổn thương nếu có.
• Trám hoặc bọc răng sứ cho răng sâu, sửa chữa những phục hình sai, miếng trám lỗi kỹ thuật, phục hình răng tổn thương  nếu có như sứt mẻ, gãy…
• Từ bỏ các thói quen xấu như dùng lưỡi đẩy răng, mút tay, cắn chỉ, cắn nắp chai, xé mác quần áo, cắn móng tay, hút thuốc lá, uống rượu bia…
• Thực hiện chế độ ăn uống hợp lý như ăn nhiều rau xanh, thực phẩm giàu chất dinh dưỡng như thịt đỏ, cá, trứng,..uống nhiều nước để làm sạch khoang miệng thường xuyên.
• Hạn chế ăn các đồ ăn có chất bảo quản, và phẩm màu như nước có ga, cà phê, chè,…
• Không ăn các đồ ăn quá nóng, quá lạnh, quá dai, quá cứng để tăng thêm tuổi thọ cho răng.
• Nên bổ sung thêm hoa quả như nho, táo,… vì chúng có thể tẩy đi các mảng bám và làm sạch răng miệng.
• Nên ăn các nhóm thực phẩm giàu vitamin, omega,… để cải thiện tình trạng sức khỏe răng  miệng từ bên trong.
• Thăm khám định kỳ 6 tháng 1 lần/năm để kiểm tra toàn diện sức khỏe răng miệng ngăn ngừa các bệnh về răng nướu phát triển.

Nướu răng giữ vai trò vô cùng quan trọng trong việc bảo vệ răng, tạo nên một hàm răng đẹp, khỏe mạnh làm cho con người tự tin về ngoại hình của mình hơn. Trên đây là các điều cần lưu ý và phân tích chi tiết về nướu răng là gì, nếu bạn mắc phải các bệnh về nướu nên tham khảo các lưu ý trên và thăm khám trực tiếp để điều trị dứt điểm tình trạng bệnh. Chúc bạn có một hàm răng khỏe đẹp như ý.